«ԱՅՍ ՑԱՎԸ, ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆԸ ՆԱԽ ԵՎ ԱՌԱՋ ՊԵՏՔ Է ԱԽՏՈՐՈՇԵԼ»

Երգահան ՍԱՍՈՒՆ ՊԱՍԿԵՎԻՉՅԱՆՆ ու հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ ԿԱՐԻՆԵ ՆԱԼՉԱՋՅԱՆԸ երեկ լրագրողներին հրավիրել էին ասուլիսի` «Հեղաշրջում հայ երգարվեստում» թեմայի շուրջ:
Բանախոսներն անդրադարձան հետևյալ հարցերին. ի՞նչ է երգը (մասնավորապես` հայ երգը), ի՞նչ դեր ունի երգի որակի հարցում բանաստեղծական տեքստը, ինչպիսի՞ն է օտար երգերի ազդեցությունը հայ երգի վրա:
«Այս հարցը, որ մենք քննարկում ենք, ցավ է, համահայկական ցավ: Եվ այդ ցավը մեզ ստիպում է միջոցներ ձեռնարկել: Չեմ կարծում, որ որևէ հայ մարդ, առավել ևս` արվեստագետ, կկարողանա անտարբեր մնալ դրա նկատմամբ: Այս ցավը, հիվանդությունը նախ և առաջ պետք է ախտորոշել»,- ասաց Սասուն Պասկևիչյանը: Նա ներկայացրեց հիվանդությունը բուժելու իր դեղատոմսը` ստեղծել մասնագետներից բաղկացած հանձնաժողով, որը կորոշի հանրությանը ներկայացվելիք երգերի ճակատագիրը, թույլ կտա կամ չի տա դրանց մուտքը հանրային լսարան:
Հաշվի առնելով երգի անուրանալի ազդեցությունը մարդու ապրելակերպի, հոգեբանության, ազգային մտածողության ձևավորման վրա` հարցի քննարկման շրջանակներում իր դիտարկումները ներկայացրեց մասնագետ-հոգեբանը: «Կա արվեստի հոգեբանություն, այդ թվում` երաժշտության հոգեբանություն: Երաժշտությունն անմիջապես ներգործում է մարդու հոգեբանության ամենախորքային շերտերի վրա: Մարդիկ ծանր հոգեվիճակում լավ երաժշտությունը որպես սպեղանի են ընկալում: Բայց երաժշտությունը կարող է և խոցել: Այն երգը, որի մասին մենք այսօր խոսում ենք, հոգեխոցող է»,- նկատեց տիկին Նալչաջյանը: Նա նշեց, որ ազգերի մահացումը պայմանավորված է նաև ազգային երգի մահացմամբ, ու մենք հիմա կանգնած ենք այդ վտանգի առաջ: «Ազգերը ոչնչանում են, որովհետև հոգեբանորեն թուլանում են,- ասաց նա,- կորցնում են ազգ կոչվող սոցիալական խմբին վերաբերող ցուցիչները: Մշակույթն այդ ցուցիչներից մեկն է: Եթե մշակույթը հիվանդանում է, այն կրող ամբողջությունը` էթնոսը, սկսում է թուլանալ: Մենք հիմա հոգեբանական իմաստով թուլացել ենք»:
Ակումբի հյուրերը խոսեցին նաև հայ երգի մասին` որպես ազգային անվտանգության, ազգապահպանության, ազգային գաղափարախոսության ոլորտներում բացառիկ գործառույթ իրականացնող բաղադրատարրի:
Արծարծվեցին ստեղծագործական ազատության, դրա ենթադրվող սահմանների ու սահմանափակումների, երգի նորօրյա աղավաղումների դրդապատճառների, երգը պետական հոգածության առարկա դարձնելու օրախնդիր հարցեր:
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ

Մեկնաբանություններ